Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω
το Διοικητικό Συμβούλιο
του Συνδέσμου Διπλωματούχων Οικονομικών Επιστημών για την τιμητική πρόσκληση να παρευρεθώ,
και να απευθύνω ομιλία
στη σημερινή σας εκδήλωση.
Θα ήταν όμως μεγάλη παράλειψη από μέρους μου να μην αναφερθώ στα 3 τιμώμενα πρόσωπα της σημερινής εκδήλωσης.
3 συμπολίτες μας που με την πολυσήμαντη δράση του ο καθένας από τον τομέα του,
έχουν συνεισφέρει δυναμικά στην αναπτυξιακή πορεία των Χανίων αλλά και της Κρήτης γενικότερα.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον καθένα χωριστά.
Στον καθηγητή Ζοπουνίδη Κωνσταντίνο για την ακαδημαϊκή του προσφορά στο Πολυτεχνείο Κρήτης,
στον κ. Μαρακάκη Μιχαήλ για την ενεργό και καθοριστική συμμετοχή του στο τραπεζικό γίγνεσθαι της Ελλάδας ως Πρόεδρος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων,
και στον κ. Νικολαίδη Αλκίνοο για την πολύπλευρη προσφορά του προκειμένου το ΜΑΙΧ να καθιερωθεί στο περιβάλλον της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός Ελλάδας.
Το σημερινό θέμα
είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Τόσο γιατί το ΕΣΠΑ αποτελεί
ένα από τα βασικά εργαλεία της χώρας μας για περιφερειακή ανάπτυξη,
όσο και γιατί στην σημερινή ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία που διανύουμε δεν υπάρχουν περιθώρια αποτυχίας στην εφαρμογή του ΕΣΠΑ.
Αγαπητοί φίλοι,
Δεν θα ήταν υπερβολή
να επισημάνουμε ότι
στις 4ης του Οκτώβρη παραλάβαμε
μια χώρα σε κατάσταση
έκτακτης ανάγκης.
Μια χώρα στο χείλος της καταστροφής.
Μια χώρα σε πολύπλευρη κρίση.
Κρίση οικονομική, κρίση θεσμών,
κρίση αξιών.
Αλλά πάνω απ ‘όλα κρίση
στον τρόπο διακυβέρνησης.
Παραλάβαμε στην ουσία
ένα κράτος που βρίσκεται
απέναντι στον πολίτη και όχι δίπλα του.
Αλλά και ένα τεράστιο
αναπτυξιακό έλλειμμα,
μια παντελής απουσία
αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας.
Με τον πλούτο της
χώρας μας αναξιοποίητο,
με την περιφέρεια
της χώρας απομονωμένη
και παραμελημένη από
ένα γραφειοκρατικό
και συγκεντρωτικό κράτος.
Η ίδια ακριβώς κατάσταση χαρακτήριζε και το σχεδιασμό και την εφαρμογή του ΕΣΠΑ.
Του μοναδικού αυτού αναπτυξιακού εργαλείου για την περίοδο 2007- 2013.
Τα τρία πρώτα χρόνια εφαρμογής του ΕΣΠΑ με απλά χρόνια μπορούν να χαρακτηριστούν σαν τα χρόνια των «χαμένων ευκαιριών»
Και εξηγώ:
Τα τρία τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται εμφανές η οικονομική και κοινωνική επιδείνωση της χώρας σε όλα τα επίπεδα. Εθνικό , περιφερειακό, τοπικό.
Η απελθούσα κυβέρνηση μπορούσε και έπρεπε να δώσει άμεση προτεραιότητα στο έγκαιρο κλείσιμο του 3ου ΚΠΣ και στην άμεση ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ.
Αντί αυτού, μετά από 2 παρατάσεις,
η μία λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών και η άλλη λόγω οικονομικής κρίσης,
το 3ο ΚΠΣ έκλεισε μόλις τον Δεκέμβριο του 2009.
Ολοκληρώθηκε οριακά με καθυστέρηση ενός έτους.
Η χρονική αυτή καθυστέρηση,
και η χαλαρή διαχείριση της δυνατότητας της υπερδέσμευσης στα προγράμματα του 3ου ΚΠΣ,
είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πρόσθετων δεσμεύσεων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων με την υπέρμετρη αύξηση του αριθμού των ημιτελών έργων.
Δηλαδή έργα ουρές, ύψους περίπου 1,5 δις ευρώ που πρέπει να σηκώσει ο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων,
τα οποία αφού δεν ενταχθούν στο ΕΣΠΑ θα επιβαρύνουν φυσικά τους εθνικούς πόρους.
Από την άλλη οι πολύπλοκες και γραφειοκρατικές διαδικασίες,
η απουσία αναπτυξιακής στόχευσης,
αλλά και η σημαντική μείωση του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κρατούσαν καθηλωμένη την αναπτυξιακή δυναμική του ΕΣΠΑ.
Τρίτος χρόνος υλοποίησης
του ΕΣΠΑ και η απορρόφηση
ανέρχεται μόλις στο 3,15% των πόρων που μας αναλογούν,
δηλαδή έχουν απορροφηθεί
μόνο 827 εκατ. ευρώ από το
σύνολο των 26,2 δις ευρώ της συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης.
Επί της ουσίας, η χώρα μας
την τελευταία τριετία
απορροφά πόρους με ρυθμούς 1% το έτος!
Είναι λοιπόν γεγονός
αδιαμφισβήτητο,
ότι η πορεία απορρόφησης του ΕΣΠΑ είναι σχεδόν μηδαμινή.
Το ΕΣΠΑ για 3 χρόνια απλά παρέμενε πολυδιαφημισμένο και κολλημένο αντί να αποτελεί το βασικό πυλώνα της ανάταξης της ελληνικής
οικονομίας και της τόνωσης της ρευστότητας στην αγορά.
Εμείς, από την πρώτη μέρα
που αναλάβαμε,
πήραμε μια ξεκάθαρη απόφαση,
κάναμε μία συγκεκριμένη επιλογή:
να κάνουμε ανατροπές,
να βρούμε λύσεις σε μόνιμη βάση,
να βάλουμε βαθιά το μαχαίρι
στα πραγματικά προβλήματα
που μας κρατάνε πίσω.
Αποφασίσαμε να βάλουμε τέλος στη σύνδεση ενός τόσο κρίσιμου και σημαντικού προγράμματος,
όπως το ΕΣΠΑ,
με σχεδιασμούς που εξυπηρετούν μικροκομματικές και πελατειακές σκοπιμότητες.
Ξεκάθαρο πιστεύω μας είναι ότι οι πολιτικές που έχουν μηδαμινή αποτελεσματικότητα είναι αποτυχημένες πολιτικές.
Κοστίζουν στην ανάπτυξη,
στην επιχειρηματικότητα,
και στην τόνωση της αγοράς.
Αυτές τις πολιτικές είμαστε αποφασισμένοι να τις αλλάξουμε.
Με απλοποιημένες διαδικασίες, με έμφαση στις πράσινες δράσεις και με στροφή στην αποκέντρωση και στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Και αυτό κάνουμε.
Σε τρεις μήνες καταφέραμε,
αναφορικά με το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο και το ΕΣΠΑ,
ό,τι η Νέα Δημοκρατία δεν έκανε σε τρία σχεδόν χρόνια.
Αναφορικά με την υλοποίηση του ΕΣΠΑ έχουμε προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες, λαμβάνοντας υπ' όψιν τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας.
Όπως προανέφερα, το ΕΣΠΑ κατά την κατάρτισή του διακρινόταν από έλλειψη εφαρμόσιμης αναπτυξιακής στρατηγικής. Κατά το στάδιο υλοποίησής του δίνει την εικόνα ασύνδετης συρραφής έργων, δεδομένου ότι όσα έχουν ως σήμερα ενταχθεί σε αυτό είναι έργα μεταφερόμενα και έργα «γέφυρες» από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης,
καθώς και προγράμματα ενισχύσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ενώ όσες δαπάνες αναμένονται να δηλωθούν στο ΕΣΠΑ στο αμέσως προσεχές διάστημα θα προέρχονται αποκλειστικά από τα έργα αυτά.
Προχωράμε λοιπόν σε αναθεώρηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010,
ώστε να εναρμονιστούν με τις προτεραιότητες του νέου αναπτυξιακού προτύπου που προωθούμε για «πράσινη» ανάπτυξη.
Τροποποιούμε το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, το νόμο 3614/2007,
με στόχο την απλούστευση των διαδικασιών,
τη μείωση των εμπλεκόμενων φορέων και την ενίσχυση της αποκέντρωσης στη διαχείριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων.
Με άλλα λόγια, διαμορφώνουμε εκείνες τις συνθήκες που θα δημιουργήσουν τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την πραγματική ανάπτυξη των ελληνικών περιφερειών,
χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια που στερούνται διαχειριστικής και αναπτυξιακής λογικής.
Προχωράμε στην απλοποίηση διαδικασιών ένταξης πράξεων,
με σκοπό τη μεγαλύτερη επιτάχυνση υλοποίησης των έργων,
κατάργηση του δεύτερου σταδίου πιστοποίησης προτύπου ΕΛΟΤ για όλα τα τομεακά και τα περιφερειακά προγράμματα.
Καταργούμε τη δημιουργία των δεκατριών Aναπτυξιακών Oργανισμών των Περιφερειών και της «ΝΟΜΟΣ Α.Ε.».
Διασφαλίζουμε τους δεσμευμένους κοινοτικούς πόρους με την επαρκή και έγκυρη χρηματοδότηση των έργων των επιχειρησιακών προγραμμάτων μέσα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με 7 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου.
Τροποποιούμε σε μια πιο λειτουργική κατεύθυνση του νομοθετικού πλαισίου, σχετικά με την επικαιροποίηση και αναθεώρηση των μελετών για την επιτάχυνση ένταξης των έργων.
Στόχος μας είναι η πραγματική στήριξη και ουσιαστική αναβάθμιση της διαχειριστικής ικανότητας των δικαιούχων του ΕΣΠΑ, ώστε οι πόροι του να διατεθούν στην οικονομία με ευέλικτες και απλές διαδικασίες.
Την προσπάθειά μας αυτή για απλούστευση των διαδικασιών και μείωση του δημοσιονομικού κόστους διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων έχει ήδη υποδεχτεί ευνοϊκά η ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παράλληλα, στοίχημα του υπουργείου μας,
αλλά και προσωπικός
μου στόχος είναι να ταυτίσουμε
το ΕΣΠΑ με τη μεγάλη
μας προσπάθεια για ουσιαστική περιφερειακή ανάπτυξη,
που θα αλλάξει επιτέλους
την εικόνα της ελληνικής περιφέρειας.
Η δέσμευση του υπουργείου
Οικονομίας είναι ρητή και σαφής:
δεν θα επιτρέψουμε
ξανά η Ελληνική Περιφέρεια,
η Κρήτη μας,
να παραμείνουν
ο φτωχός συγγενής στην αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Για τον λόγο αυτό,
προωθούμε επίσης άμεσα την
περιφερειοποίηση του ΕΣΠΑ,
δίνοντας περισσότερες αρμοδιότητες
στις διαχειριστικές Αρχές των περιφερειών,
οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα
τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες,
και άρα μπορούν να ιεραρχήσουν με
πιο ορθό τρόπο τις προτεραιότητες κάθε περιφέρειας.
Στόχος μας να επιτευχθεί το αυτονόητο.
Η κάθε Περιφέρεια να καθορίζει
μόνη της την αναπτυξιακή της πολιτική.
Και σε συνδυασμό με την
πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση
που προωθεί η Κυβέρνηση
με το σχέδιο «Καλλικράτης»
θα μπορέσουμε επιτέλους
να προχωρήσουμε
σε μια ουσιαστική ανάπτυξη
της Ελληνική Περιφέρειας.
Με πραγματική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων
και πόρων και με νέα
αρχιτεκτονική στη δημόσια διοίκηση, που θα έχει πλέον ως
επίκεντρο την αιρετή
Περιφέρεια και τον ισχυρό Δήμο.
Και για την Κρήτη μας,
είναι άμεση η ανάγκη υιοθέτησης,
σε περιφερειακό επίπεδο, προσεγγίσεων που δε θα λαμβάνουν υπόψη τους μονό τα υφιστάμενα αναπτυξιακά κενά,
αλλά θα μπορούν να εισάγουν μια νέα αναπτυξιακή δυναμική.
Μια δυναμική,
η οποία θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νησιού μας,
και θα προετοιμάζει την Περιφέρεια με τέτοιο τρόπο,
ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις μελλοντικές προκλήσεις.
Για την Περιφέρεια Κρήτης,
η υιοθέτηση ολοκληρωμένων παρεμβάσεων οι οποίες θα οδηγούν σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης,
αυτό της τοπικής πράσινης ανάπτυξης, είναι μονόδρομος.
Κυρίες και Κύριοι,
Η κυβέρνηση της Νέας
Δημοκρατίας δεν άφησε
πίσω της μόνο τραγικά ποσοστά απορρόφησης του ΕΣΠΑ,
αλλά και τεράστιες
καθυστερήσεις στις πληρωμές των επενδυτών.
Καθυστερήσεις που έχουν
οδηγήσει σε πραγματική
οικονομική δυσχέρεια
μικρομεσαίους επιχειρηματίες,
αγρότες αλλά και μικροεργολάβους και προμηθευτές
που μετείχαν
σε επιδοτούμενα προγράμματα
αλλά ποτέ δεν πήραν
την επιδότησή τους.
Η κατάσταση αυτή όχι μόνο
αποθαρρύνει πολλούς
από το να μετέχουν στα προγράμματα,
αλλά αφαιρεί από την
Πολιτεία κάθε στοιχείο σοβαρότητας.
Γιατί, ποιος επενδυτής
θα εμπιστευθεί ξανά ένα κράτος που δεν είναι φερέγγυο και αξιόπιστο;
Ποιος θα εμπιστευθεί ένα
κράτος που δεν ανταποκρίνεται
στις υποχρεώσεις του στους
πολίτες, στους επιχειρηματίες, στους φορείς;
Αγαπητοί φίλοι,
Είμαι ξεκάθαρος.
Βασική μας επιδίωξή
είναι να ανακτήσουμε
την χαμένη αξιοπιστία
της πολιτείας και να κερδίσουμε
ξανά την εμπιστοσύνη του Έλληνα πολίτη.
Γιατί χωρίς τη συμμετοχή όλων
δεν πρόκειται να πετύχει η
μεγάλη αναπτυξιακή προσπάθεια που καταβάλουμε.
Το ΕΣΠΑ πρέπει να τρέξει και θα τρέξει.
Αυτή είναι η ξεκάθαρη δέσμευση,
η ξεκάθαρη και η αδιαπραγμάτευτη πολιτική απόφαση του Υπουργείου μας και ιδιαίτερα του Πρωθυπουργού μας Γιώργου Παπανδρέου.
Σας ευχαριστώ.
